ตัวมอมที่ปรากฏอยู่ที่วัดพระธาตุดอยสุเทพเป็นสัตว์ในตำนานของชาวล้านนา มีที่มาจากตำนานพื้นบ้านและความเชื่อในท้องถิ่น ตัวมอมเป็นสัตว์ที่มีลักษณะคล้ายสิงโตผสมกับสุนัข มีรูปร่างใหญ่โตและดุร้าย ลำตัวปกคลุมด้วยขนหนา มีเขี้ยวแหลมคม และมักปรากฏอยู่ในงานศิลปะและวรรณคดีของล้านนา
ตำนานของตัวมอมเล่าว่า มอมเป็นสัตว์ที่มีหน้าที่คอยปกป้องและดูแลเมืองจากภัยอันตรายต่าง ๆ เช่น ศัตรู หรือสิ่งชั่วร้าย ในตำนานหนึ่งกล่าวว่า ตัวมอมเคยช่วยปกป้องเมืองเชียงใหม่จากศัตรูที่บุกเข้ามาในอดีต ด้วยความเชื่อในพลังอำนาจของมัน ตัวมอมจึงถูกนำมาเป็นสัญลักษณ์ที่วัดพระธาตุดอยสุเทพ ซึ่งเป็นวัดสำคัญของชาวเชียงใหม่
นอกจากนี้ ตัวมอมยังถูกสร้างเป็นรูปปั้นประดับไว้ที่ทางเข้าวัดหรือที่สำคัญในงานศิลปะต่าง ๆ เพื่อเป็นสัญลักษณ์ของความแข็งแกร่งและความกล้าหาญในการปกป้องเมืองหรือสถานที่นั้น ๆ
ตัวมอมจึงเป็นสัตว์ในตำนานที่มีบทบาทสำคัญในวัฒนธรรมล้านนาและเป็นส่วนหนึ่งของความเชื่อในพลังอำนาจในการปกป้องผู้คน
